Azərbaycan ədəbiyyatı (Salman Mümtaz)/Molla Pənah Vaqif: Redaktələr arasındakı fərq

Doğrudan da, Vaqifin qəzəli çox da təsirsiz qalmayır. Az keçmədən Vaqif İbrahim xan Cavanşirin eşik ağası və daha sonra nədimi- hüzur və müşaviri-məxsus olur. Demək:

Dönər bir Özgəözgə rəng ilə bu axır çərx xəzradiTxəzradır –</poem>

beyti öz yerini tutur. Nəhayət, Özöz istedad və doğruluğu sayəsində o qədər izzətü etibar qazanır ki, xan hər bir işini Vaqifin məsləhət vo səvabədidi iloilə gördüyü kimi, səfərə çıxdıqda da Vaqifi öz yanınca götürərdi. Mirzə Yusif Qarabağinin yazmağına görə, İbrahim xan səfərlərinin birində bəzi mülahizələrə görə böyük bir qüwoqüvvə ilə Kür qırağında dayanmış imiş. Qoşun böyükləri bu tuli-mukənnətdən təngə gələrək Molla Pənah Vaqifdən rica edirlər ki, Qarabağa dönmək üçün bir əlac taparaq və hər nə tövr olur-olsun, İbrahim xana icrayi-nüfuz etsin. Vaqif isə aşağıdakı mürəbbei yazaraq xanəndələrə verir ki, məqamında İbrahim xanın hüzurunda təğənni etsinlər:

<poem>SİyahSiyah tel görmədim Kür qırağında,

Sinəm yotan müjgan oxun at.auatan yox,

Sərxoş durııbdurub bir nəzakət satan yox,

Heç sövdagorsövdagər fayda butmazbulmaz bu yerdə.

Desələr, Vaqif, nə oldu sənasənə,

Saralıban niyə solmaz bu yerdə1yerdə?</poem>

Nədənsə xanəndələr bu mürəbbei xanın məclisində oxurkən istənilən nəticə hasil olmur. Bunu eşidən Vaqif lıəmanhəman dəm bədahətən bu rəqsan və olduqca dilbər mənzuməni inşad edərək xanən^ dələrəxanəndələrə verdirir ki, təkrar oxusunlar:

Yaşilhaş sonası, hayıf ki, yoxdur 1!

Ucu tər cığalı siyah tellərin

Belə gözolgözəl yerin, gözəl məkanın,

Amma şirin diflidilli, açıq qabaqlı,

Könül aşmasıaşinası, hayıf ki, yoxdur!

Elə gözolgözəl var bunların içində,

Ələ düşməz hərgiz ÇmüÇinü Maçində,

Söyləgən, oynağan, dürüst biçinidəbiçimdə,

İçi əşrəfıliəşrəfili, bulud kimi saç,

Dal gərdəndə hər hörüyiihörüyü bir qulaequlac,

Kəlağayı gülgəz, qəsabə qiyğacqıyğac,

Altından cunası, hayıf ki, yoxdur!

Xallar üz yarımdayanında, çənə üstündə,

Zülfə, zənəxdana sığal verməsi,

Bilirəm tərzini hər üsulların,

Belə yerdoyerdə duran, vallah, vərəmlər,

Bu mənzumə oxunarkən İbrahim xan Cavanşirə elə təsir edir ki, qoşuna filfövr köçmək əmrini verərək, özü də ordu ilə borabərbərabər Qarabağa ozimətəzimət edir1edir.

Heç yoxdur nisbəti, özgə diyanndiyarın xanuıaxanına,

Dəyməsin afət yeli, yarobyarəb, gül igüli-xəndanına,

Çox bəyəndim özünü, həm ləlıceiləhcei-göftanmgöftarını,

Maşaallah, zahir etmiş ululuq aşarınıasarını,

Belə sandım kim, mələkdir əvvəla didannıdidarını,

Manei yox, anları homhəm eylədik bundan qiyas,

Vaqifa, sən qüqıl xudayə horhər zaman şükrü sipas,