Vikimənbə

Azərbaycan ədəbiyyatı (Salman Mümtaz)/Molla Pənah Vaqif: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki fərqSonrakı fərq →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 273:
Bu mənzumə oxunarkən İbrahim xan Cavanşirə elə təsir edir ki, qoşuna filfövr köçmək əmrini verərək, özü də ordu ilə bərabər Qarabağa əzimət edir.
 
Vaqif, ehtimal ki, iki hökumət arasında həll olunması lazım gələn işlərin həll və tövsiyəsi üçün İbrahim xan Cavanşir hökuməti adından o zamanlar Gürcüstan valisi olan II İraklinin yanmayanına göndərilmişdir. Vali ilə Vaqifin o gün görüşmələrini təsvir edəcək lövhə və vəsiqələrin bu gün əldə olmaması bizə o rəsmi ziyarət və görüşün rəsmi qəbul və tərzi-üsulunu öyrənməyə və öyrətməyə mane olur. Vali özü şəxsən Vaqifin bazdidinə gəlmirsə də, amma öz oğlu Eulon xanı öz əvəzindən Vaqifin ziyarətinə göndərir. Məhz bu müxəmməs Vaqif tərəfindən o görüş münasibəti ilə Tiflis şəhərində söylənilən tarixi bir şeirdir:
 
<poem>Valinin çeşmi-çırağı, vəh, nə türfə can imiş,
Sətir 300:
</poem>
 
Qarabağın şairanə və fərəhəfza mənzərələrindən ayrıca bir ləzzət alan Vaqif pərilər məkanı olan Gürcüstandan da xüsusi bir zövq almışdır. Azərbaycan gözəllərini gerçək və təbii cümlələrlə oxşayan bu şirin dilli şairimiz Gürcüstan pərilərini də gözəl-gözəl öymüş və Özünəməxsusözünəməxsus bir məharətlə də Tiflis şəhərini, sularını, hamamlarını olduğu kimi mübaliğəsiz nəzmə çəkmişdir. Bu iki müxəmməs o zaman Tiflisdə söylənilmiş şeirlordəndırşeirlərdəndır:
 
<center>I</center>
 
<poem>VohVəh, bu bağın nə əcəb sərvi dilaralandilaraları var,
Hər tərəf tazə açılmış gülİgüli-rənalanrənaları var,
Açılıb tazəviitazəvü tər lalei-lıəmralanhəmraları var,
Yəni Tiflisin əcəb dilbəri-zibaları var,
Ey könül, seyr elə kim, türfə tamaşaları var.
Sətir 316:
Məhi-tabanə bərabər sərü simaları var.
 
Ol qədərdir büti-nazikbədonünazikbədənü incəmiyan,
Eyləmək olmaz onun vəsfini mə’lumi-əyan,
Hər biri nazü nəzakət belə min afəti-can,
Sətir 323:
 
Özləri pərtövi-mehri-cahanara kimidir,
SəflıeiSəfhei-sinələri simi-müsəffa kimidir,
Ləzzəti-ləhcə loriləhcələri nitqi-məsi haməsiha kimidir,
Əlləri möcüzei-həzrəti-Musa kimidhkimidir,
Dilrüba! ıqdaDilrübalıqda əcayib yədi-beyzaları var.
 
 
Ala gözlər süzülüb nərgisi-sirabə dönüb,
Ağ qabaqda xəmi-əbruləri mehrabə dönüb,
Lə’l tək ləblərinin rəngi meyü nabə dönüb,
Tökülüb gərdənə saçlar ucu qüiiaboqüllabə dönüb,
Sona cıqqası kimi zülfi-mütorralanmütərraları var.
 
Nə qədər varsa buxaqü zənəxdanü yanaq,
Sətir 339 ⟶ 338:
Bir-birindən götürüb şöləsini misli-çırağ,
Görməyib kimsə belə qaşü gözü dişü dodaq,
Özgə babotbabət sifətü surəti-ə’zalari var.
 
Baği-rizvanda əgər huriyü qılman çoxdur,
Bu gözəllər kimi məqbulu müzöyyonmüzəyyən yoxdur,
Nəsl-bər-nəsl gözəllik bulara buyruqdur,
Mən görənlər ki, mələkdən, pəridən artıqdur,
Hələ derlər ki, bulardan dəxi ə’laları vaTvar.
 
Qalmışam valehü matü mütohəyyirmütəhəyyir, dili lal,▼
 
▲Qalmışam valehü matü mütohəyyir, dili lal,
Ey xudavəndi-cahan, gizli deyildir sənə bal,
Bu necə sibi-zətıəxdanzənəxdan, bu necə zibi-cəmal
Ki., veribsən bunlara sən bu qədər izziiizzü kəmal,
Necə kim, var cahancəhan, surəti-ə’zaLanə’zaları var.
 
Bədəni-pak çəkib abıabi-rəvan tək sulara,
Ağarıb tazəvü tər cümlə dönübdür qulara,
Abi-Kür ııəsbnəsb edib boylarını qurğularaqarğulara.
Neçə şeydən belə zahir ki, xudaninxudanın bulara
Nəzəri-mərhəməti, lütfi-hüveydalanhüveydaları var.
 
Biri həmmam ki, qüdrətdən olub bəzlü bərat,
Biri Kür suyi ki, hər cür’əsidir abi-həyat,
Biri bu xubluğu göyçəkligiıgöyçəkligü pakizə sitatsifat,
Biri oldur ki, nəcib, əsldə ali-dərəcat,
Aləmin sərvəri vali kimi ağalanağaları var!
 
Yeddi həmmam, nonə həmmam kıki, sərmənzili-hur,
Həşt cənnət kimi hər guşəsi bir mətlə’ imətlə’i-nur,
Bir əcəb abi-rəvani-gərm qılıb onda zühur,
Şükr təqdirinə, ey qadirü qəyyumuqəyyumü qəbir,
Lütfünün bəndələrə nc’ınəimne’məim-üzmalanüzmaları var.
 
Mənbəi-cudü kərəmdən açılıbdır xoşab,
Basəfa hövza dəmadəm tökülür misli-gülab,
Görsə bir kərrə onu mən kimi bir xaııəxərabxanəxərab,
Getməz andan dəxi bir cani bocanibə manəndi-hübab,
Getsə də badəbäş]badəbaşı, manzilimənzili-mə’vaları var.
 
Gərçi, ey Xızr, bulubsan şərəfi-feyzi-əzəl,
VcrmoyibdirVermeyibdir könül asayişi amma sənə əl,
İstəsən əmri-dübarə görəsən türfə gözəl,
Bircə təşrif gətir Tiflisin həınmamiııəhəmmaminə sən,
Gör necə rahəti-canbəxşi-tənasaları var.
 
 
Bu ocaq böylə ocaqdır ki, işıq ayə salır,
Gün kimi şö’ləsini cümleİcümlei-dünyayə salır,
Tez tutar xainü bədxahları vayvayə ə salusalır,
Hər kimin başına kim, mərhemətumərhəmətü sayə salır,
Elə bilsin olarnıoların dinlə dünyaları var.
 
Vaqifa, səndə ki, yoxdur, bilirəm, zöhdü riya,
Şərti-ixlas gərək eyliyəsən şimdi əda,
Eylə bu valiyə, oğlanlarına xeyrü dua,
Saxlasın anlananları Özöz hifzi-pənalımdapənahında xuda,
Hasil etsin nə qədər dildə təmənnaları var.
</poem>
Mənbə — "https://az.wikisource.org/wiki/Azərbaycan_ədəbiyyatı_(Salman_Mümtaz)/Molla_Pənah_Vaqif"