Rəşadətli Rəşadət
| Mehdili Mehdisiz xatirələrim (2023) Müəllif: Araz Yaquboğlu |
| Mənbə: RƏŞADƏTLİ RƏŞADƏT (az) (13.09.2023). Orijinal mənbədən 14.09.2023 tarixində arxivləşdirilib. Yoxlanılıb 14.09.2023. |
Cəlil Məmmədquluzadə
Bu il 1973-cü il təvəllüdlü həmyaşıdlarımın 50 illik yubileyi ilidir. 1980-ci ildə Yeni Daşkənd kənd orta məktəbində ibtidai təhsil almağa başladıq. İki sinifdə 50 uşaq idik. Onun 25-i qız, 25-i isə oğlanıydı. Oğlanların 14-ü Birinci Qarabağ müharibəsində iştirak etdi. Onlardan 6-sı şəhidlik zirvəsinə ucaldı. Eyni məktəbdə və eyni sinifdə oxuyan 6 məzunun şəhid olması bəlkə də Azərbaycanda yeganə göstəricidir. Bu il onlardan Qulamın, Elçinin, Yasifin, Mehdinin və Ziyanın anadan olmasının 50 illiyi qeyd olundu. Şəhidlərin yubiley tədbirlərinin keçirilməsi kəndimizdə artıq ənənə halını alıb. Bu, çox yaxşı örnəkdir. Oktyabr ayının 1-də isə 6-cı şəhid sinif yoldaşımız Rəşadətin yubileyi doğulduğu Yeni Daşkənd kəndində qeyd olunacaq.
Rəşadət Piriyev çox sadə bir oğlan idi. Çünki o, zəhmətkeş bir ailədə doğulmuşdu. Atası Əli dayı, anası Sədət xala övladlarını halal zəhmətləri ilə böyütmüş, onlara nümunə göstəriləcək təlim-tərbiyə vermişdilər. Rəşadət ailədə böyüyən 7 övladın kiçiyi, son beşiyi idi. O özü də böyük qardaş-bacılarından necə olmağı göz yaddaşı, iti təfəkkürü ilə mənimsəmişdi. Onun qardaşları kənddə hamının hörmət bəslədikləri şəxslərdir. O hörməti də şəxsən özləri qazanıblar. Heç vaxt heç kim bu qardaşların bir xoşagəlməz hərəkətini görməyib, eşitməyib. Bu ailə mədəniyyətlərinə, sadəliklərinə, qayğıkeşliklərinə, zəhmətkeşliklərinə, səmimiyyətlərinə görə nümunə göstəriləcək bir ailədir.
Dediyim kimi, bizim yaşıdlar “a” və “b” siniflərinə bölünməklə məktəbdə orta təhsil alırdıq. 1990-cı ildə məktəbdən məzun olduq. “a” sinfindən Yasif, Qulam, Elçin, “b” sinfindən isə Mehdi, Ziya və Rəşadət şəhidlik zirvəsinə ucaldılar. Bunların hər biri çox vətənpərvər, el-obaya, yurda bağlı uşaqlar idilər. Çünki bizim Yeni Daşkəndlilər hələ 1953-cü ildə tarixi Azərbaycan torpağı olan Göyçə mahalının Daşkənd kəndindən deportasiya olunublar. Ona görə də bu kəndin hər bir sakini doğma yurd-yuva itirməyin acısını çox dadıblar. Yeri gəlmişkən, onu da qeyd edim ki, bu il may ayının 21-də Yeni Daşkənd kəndinin yaranmasının 70 illik yubileyi respublika səviyyəsində keçirildi. Məhz Qarabağ münaqişəsi ciddi müharibəyə çevriləndə Yeni Daşkəndlilər özünümüdafiə batalyonlarına qoşulan ilklərdən oldular. Onlardan biri də Rəşadətin özündən böyük qardaşı Rəşid Piriyev idi. Əsgəran rayonunun Naxçıvanik (indiki Naxçıvanlı) kəndindəki ağır döyüşlərin iştirakçısı olan Rəşid Ağcakəndin, Ağdərənin düşmənlərdən azad olunmasında fəal iştirak etmişdir. Onun döyüşçü yoldaşları bu gün də Rəşid Piriyevin tankın üstündə cəsur bir qəhrəman kimi Ağcakəndə daxil olduğunu çox yaxşı xatırlayırlar.
Qarabağ müharibəsi illərində qeyri-rəsmi də olsa belə bir qayda vardı. Əsasən bir ailədən aktiv döyüşdə iştirak edən vardısa o ailədən ikinci övlad müharibəyə cəlb edilmirdi. Lakin buna baxmayaraq, Rəşadət 1992-ci ilin əvvəllərində Bərdə RHK-na müraciət edərək döyüşlərdə iştirak etmək istəyini bildirmişdi. Hərbi xidmətə Bakıda başlayan Rəşadət Piriyev karantin müddəti qurtaran kimi 701 saylı briqadanın tərkibində Laçın cəbhəsinə göndərildi və Hoçazda döyüşlərə başladı. Rəşadət bir müddət xidmət etdikdən sonra elə Laçındaca 5-ci Bərdə taboruna köçürülmüş, ən gərgin mövqelərdə xidmət göstərmişdir. Laçının şimalındakı döyüşlərdən sonra Rəşadət döyüşçü yoldaşları ilə bərabər Kəlbəcərin bir çox kəndlərindəki əməliyyatlarda iştirak etmişdir. Rəşadətin döyüşçü yoldaşları, komandirləri onun hərbi bacarığı haqqında bu gün də fəxarətlə danışırlar.
5-ci Bərdə taboru nümunəvi döyüş yolu keçdiyindən Ağdam cəbhəsində vəziyyət ağırlaşanda Rəşadətin xidmət etdiyi həmin tabor Murovdağ cəbhəsindən çıxarılaraq ora göndərilir. 1993-cü il avqustun 21-də Sarıcalı kəndində Rəşadət qolundan və kürəyindən qəlpə yarası alır. O, Bərdə şəhər xəstəxanasına yerləşdirilir. Bu döyüşdən dörd gün sonra Rəşadət Piriyevi minamyot atəşi altından yaralı halda xilas edən həmkəndlisi Eldəniz Nəzərov şəhid olur. Rəşadət yaralı olsa da düşməndən Eldənizin qanını alacağına and içir.
Rəşadətin xidmət etdiyi 5-ci Bərdə taboru Ağdam cəbhəsindən yenidən Murovdağa göndəriləndə müalicəsini tam qurtarmadığına baxmayaraq, o da xidmətə qayıtmışdır. Bu zaman Rəşadət həm də rabitə üzrə kurs keçərək rabitəçi peşəsinə yiyələnir. İkinci Kəlbəcər əməliyyatında yenə də əvvəlki ruh yüksəkliyi ilə döyüşür. Çox ağır döyüşlərin iştirakçısı olur. Adı kimi rəşadət göstərir. Qızılqaya yüksəkliyi azad olunanda həmkəndlisi və döyüşçü yoldaşı şəhid Eldəniz Nəzərovun qanını alır. Döyüşçü yoldaşları ilə birlikdə düz 57 ermənini qanına qəltan edirlər.
İki ilə yaxın davamlı döyüşlərdə aktiv iştirak edən Rəşadət Piriyevin xidmətdə olduğu strateji mövqe 11 fevral 1994-cü ildə düşmən ordusu tərəfindən mühasirəyə alınır. Ona və döyüşçü yoldaşlarına ermənilər tərəfindən təslim olmaq haqda təklif olsa da, “Biz düşmənə sağ can vermərik”, – deyərək son damla qanına, son gülləsinə qədər döyüşmüş, qəhrəmanlıqla şəhid olmuşdur. Şəhid olduğu mövqe ermənilər tərəfindən tutulduğundan onunla birlikdə şəhid olan döyüşçü yoldaşlarının nəşini götürmək mümkün olmamışdır. 2020-ci ildəki İkinci Qarabağ müharibəsindəki şanlı qələbəmizdən sonra inanıram ki, onun, eləcə də digər itkin-şəhidlərin kütləvi məzarlıqlardan bədən qalıqları tapılacaq və dəfn olunacaqlar. Rəşadətlə bərabər inşallah ki, digər sinif yoldaşlarımız Mehdi və Ziyanın da yeri məlum olar və doğma Yeni Daşkənd qəbiristanlığında dəfn olunarlar. Bununla da qulaqları səsdə, gözləri yollarda bu fani dünyanı nigaran tərk edən valideynlərinin də ruhları rahatlıq tapar, şad olar. Qədirbilən camaatımız da hər zaman onların məzarını ziyarət edər, müqəddəs ruhlarına dualar oxuyarlar. Allah şəhidlərimizə rəhmət eləsin.
Bütün Azərbaycan şəhidləri kimi Rəşadətin də hər il doğum və şəhid olduğu gün ailəsi, doğmaları və döyüşçü yoldaşları tərəfindən qeyd olunur. Onun şəkli rəhmətlik ata və anasının məzar daşına həkk olunmuşdur. Eyni zamanda, 2021-ci ildə Yeni Daşkənd kəndində tikilmiş möhtəşəm “Vətən şəhidləri abidəsi”nə də barelyefi vurulmuşdur.
Yevlax şəhərində yayımlanan televiziya kanalı EL TV-nin “Əsgər” verilişinin 20 noyabr 2017-ci il tarixli “Şəhidlər” rubrikasında Rəşadət Əli oğlu Piriyevin həyatı və döyüş yolu haqqında 24 dəqiqəlik sənədli film yayımlanmışdır.
Türkiyənin AC AMAS şirkəti Afrika qitəsində yerləşən Kamerunda Rəşadətin xatirəsinə su quyusu inşa etmiş, susuzluqdan əziyyət çəkən müsəlmanların istifadəsinə vermişdir. Su quyusunun dərinliyi 70 metrdir. 2020-ci ildə açılışı olmuşdur. Xatirə lövhəsinə “Karabağ şehidi Ali oğlu Reşadet Piriyev su kuyusu” sözləri yazılmışdır.
Ruhun şad olsun, əziz sinif yoldaşım Rəşadət. Sən döyüşlərdə adına layiq rəşadət göstərərək rəşadətli Rəşadət adını qazandın.